پست‌ها
جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران در اول اسفند ماه سال 1301 توسط دولت وقت ايران جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران به عنوان مؤسسه عام المنفعه امدادي به رسميت شناخته شد و در سال 1303 توسط كميته بين المللي صليب سرخ و هلال احمر و در سال 1303 توسط كميته بين المللي صليب سرخ و هلال احمر و در سال 1308 به عضويت فدراسيون بين المللي جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر در آمد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران نام جمعيت به جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران و در سال 1362 مجلس شوراي اسلامي وظايف جمعيت را طي مادة واحد و 5 تبصره 5 مجدداً به رسميت شناخت. اساسنامه جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران مشتمل بر 26 ماده ، 13 تبصره در ارديبهشت ماه سال 1367 به تصويب مجلس شوراي اسلامي و تأييد شوراي نگهبان رسيد. وظايف جمعيت هلال احمر 1) ارائه خدمات امدادي در هنگام بروز حوادث و سوانح طبيعي مثل سيل، زلزله و غيره در داخل و خارج از كشور. 2) ارائه كمكهاي اوليه در حوادث غير مترقبه به وسايل امدادگران. 3) برنامه ريزي و اقدام در جهت آمادگي و مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومي در اين زمينه و تربيت كادر امدادي و نيروي انساني مورد نياز. 4) ارسال كمك و اعزام عوامل امدادي و درماني به ساير كشورها در صورت لزوم. 5) كمك به امر توانبخشي و ارائه خدمات اجتماعي در جهت تسكين آلام آورگان، پناهندگان مرضي و معلولين و ايجاد حس تعاون و دوستي و نيكوكاري بين مردم. 6) تلاش در جهت تسكين آلام بشري و كمك به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزش هاي انساني و كوشش در جهت برقراري دوستي و تفاهم متقابل و صلح پايدار ميان ملتها. 7) اداره امور جوانان جمعيت و توسعه مشاركت جوانان در تصميم گيريها و فعاليتهاي مربوط به آنها و تربيت و آموزش جوانان مذكور به منظور آماده ساختن آنان در ايجاد خدمات امدادي و عام المنفعه. 8) كمك به تهيه دارو و وسايل پزشكي مورد نياز مركز بهداشتي، درماني و آموزشي كشور با موافقت وزارت بهداشت و با همكاري هلال احمر و صليب سرخ جهاني كه عضواتحاديه بين المللي صليب سرخ و هلال احمر جهاني هستند. نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر تاريخچه جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران خلاصه تاريخ حيات بشري پديدة جديدي بشمار نمي‌رود. از زمان خلقت آدم ابوالبشر تاكنون بشريت علي‌رغم جنگ و خصومتها، نفرت و خشونت‌ها همواره داراي احساسات نوع‌دوستانه و انساني مبتني بر فطرت الهي بوده است. اديان الهي خصوصاً دين مبين اسلام كرامت و منزلت انسانها را به عاليترين سطح ارتقاء دادند. خداوند متعال در قرآن كريم مي‌فرمايند كه ما بني‌آدم را كرامت بخشيديم و پيامبر گرامي اسلام (ص) و اولياي دين بر تماميت و كرامت همه انسانها تأكيد نمودند و دستورات خاص در جهت رعايت حقوق همه انسانها اعم از مسلمان و غيرمسلمان صادر فرمودند. اما تلاشهاي هماهنگ بشردوستانه بصورت سازمان يافته و مبتني بر يك سلسله توافقنامه هاي بينالمللي پديده‌هاي مدرن و منحصر به دنياي معاصر است و عمر آن از يك قرن و نيم تجاوز نمي‌كند. همزمان با ظهور پديدة سازمانهاي بينالمللي در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي، صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي نيز پا به عرصه وجود نهاد. در 24 ژوئن 1859 ميلادي جنگ خونين ميان ارتش‌هاي امپراطوري اطريش و امپراطوري فرانسه در محلي بنام سولفورينو در شمال ايتاليا در گرفت و در مدت 16 ساعت نبرد چهل هزار نفر كشته و مجروح شدند. مجروحين زيادي بدون كمك و رسيدگي در صحنه جنگ افتاده بودند. يك بازرگان 31 ساله سوئيسي بنام هانري دونان كه از صحنة جنگ عبور مي‌كرد تحت تأثير وضعيت رقت‌انگيز مجروحين قرار گرفت و با سازماندهي داوطلباني از روستاهاي اطراف گروههاي امدادي و درماني را براي كمك به مجروحين تأسيس كرد. با اقدامات هانري دونان تعداد زيادي از مجروحين جنگ سولفورينو از مرگ نجات يافتند. هانري دونان تحت تأثير صحنه‌هاي نبرد سولفورينو كتابي را به نام ” خاطرات سولفورينو “ در سال 1862 منتشر نمود. وي در اين كتاب پس از شرح صحنه‌هاي نبرد و اوضاع رقت بار مجروحين جنگ دو پيشنهاد را مطرح نمود: اول : تأمين گروههاي امدادي و درماني داوطلبانه در كشورهاي مختلف كه در زمان صلح آموزش ببينند تا در زمان جنگ به ياري مجروحين بپردازند. دوم : تصويب يك معاهدة بينالمللي كه براساس آن دولتها متعهد به حمايت و محترم شمردن چنين گروههاي امدادي شوند. كتاب هانري دونان و پيشنهادات وي با استقبال مردم ژنو و دولت سوئيس و ديگر كشورها مواجه شد. پيشنهاد اول هانري دونان منجر به تأسيس جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر كه امروزه به 178 كشور جهان گسترش يافته است و پيشنهاد دوم هانري دونان منتهي به تصويب قراردادهاي حقوق بينالمللي بشردوستانه، موسوم به قراردادهاي ژنو شد كه اولين آن در سال 1864 به تصويب رسيده و به مرور زمان توسعه يافت. كامل‌ترين مقررات حقوق بينالمللي بشردوستانه بنام كنوانسيون چهار گانه ژنو در سال 1949 به تصويب اكثريت دولتهاي جهان از جمله دولت ايران رسيد و الحاق به پروتكلهاي الحاقي آن مصوب 1979 در حال حاضر جريان دارد. صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي امروزه با عضويت 178 كشور جهان و با مباني حقوق بين‌الملل جهانشمول و داشتن بيش از صد ميليون داوطلب در سراسر جهان و براساس اصول انساندوستي و بيطرفي و استقلال آن, بزرگترين شبكه و سازمان بشردوستانه سراسر جهان بشمار مي‌رود مي‌رود 1. تأسيس نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر هانري دونان در 8 مه 1826 در خانواده‌اي مذهبي در شهر ژنو ديده به جهان گشود . در زادگاه هانري دونان، پس از انتشار كتاب خاطرات سولفورينو تعدادي از افراد خيرخواه و سرشناس شهر ژنو از پيشنهادات وي استقبال نمودند و يك كميته پنج نفره را تشكيل دادند. اين كميته در 23 اكتبر 1863 با دعوت از 16 كشور اجلاس را در ژنو برگزار نمود كه براساس مصوبه اجلاس كميته صليب سرخ تأسيس گردد. صليب سرخ كه معكوس رنگهاي پرچم كشور سوئيس زادگاه هانري دونان بود به احترام وي بعنوان نشان كميته بينالمللي انتخاب گرديد. با تلاشهاي هانري دونان و كميته بينالمللي صليب سرخ در جريان اجلاس سال 1864 در ژنو كه با شركت 15 كشور اروپايي برگزار شد اولين كنوانسيون ژنو در مورد كمك‌رساني به مجروحين جنگهاي زميني به تصويب رسيد. در جنگ سال 1870 ميان آلمان و فرانسه كه بمحاصرة پاريس انجاميد، هانري دونان ضمن سازماندهي و جمع‌آوري كمكهاي مردمي و انتقال پتو و غذا به جبهه‌ها، به مجروحين جنگ كمك نمود تا از منطقه درگيري خارج شوند و سال بعد كميته بينالمللي صليب سرخ به سرپرستي دونان اسامي اسراء جنگ را اعلام نمود و خانواده‌هاي آنان را از نگراني خارج ساخت در سال 1875 نام كميته به ” كميته بينالمللي صليب سرخ “ تغيير يافت. در سال 1876 دولت عثماني بجاي استفاده از نشان صليب سرخ از معكوس رنگهاي پرچم خود يعني هلال احمر در زمينه سفيد براي جمعيت ملي خود استفاده كرد كه بعدها بسياري از كشورهاي اسلامي آن را بعنوان نشان جمعيت ملي خود بكار بردند. هانري دونان در سال 1901 اولين جايزة صلح نوبل را بخاطر تلاشهاي بشردوستانه‌اش دريافت داشت و در سي‌ام اكتبر سال 1910 در سن 82 سالگي در گذشت. روز تولد هانري دونان يعني هشتم ماه مه برابر با 18 ارديبهشت همه ساله بعنوان روز جهاني صليب سرخ و هلال احمر گرامي داشته مي‌شود. دولت ايران در سال 1301 جمعيت ملي خود را تأسيس نمود ولي بجاي استفاده از نشان صليب سرخ و يا هلال احمر علامت شير و خورشيد سرخ را بعنوان نشان جمعيت خود انتخاب كرد. با تلاشها و پيگيري متمادي دولت و جمعيت ايران سرانجام علامت شير و خورشيد در كنفرانس ژنو در سال 1929 بعنوان نشان سوم مورد حمايت بينالمللي، به تصويب رسيد. از آن پس سه نشان صليب سرخ، هلال احمر و شير و خورشيد سرخ بعنوان نشانهاي رسمي بينالمللي شناخته شده و نهايتاً در متن كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو مصوب 1949 بعنوان نشانهاي سه گانه بينالمللي كه تحت حمايت حقوق بين‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصويب رسيدند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و در سال 1359 دولت ايران با ارسال نامه‌اي به دولت سوئيس بعنوان امين و نگاهدارندة قراردادهاي چهارگانه ژنو اعلام نمود كه استفاده از شير و خورشيد سرخ را به تعليق درآورده و بجاي آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد نمود. از آن پس جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران به جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران تغيير نام داد. با گسترش ارتباطات بينالمللي و توجه بيشتر به مسايل اجتماعي و بهداشتي در اوايل قرن بيستم، تعدادي از كشورها به فكر تأسيس تشكيلات جديدي در داخل صليب سرخ افتادند. به پيشنهاد رئيس صليب سرخ آمريكا، هانري ديويسون، و جهت ياري رسانيدن به جمعيتهاي ملي در زمينه بلايا و سوانح طبيعي و نيز خدمات بهداشتي و اجتماعي، اتحاديه جمعيتهاي ملي صليب سرخ در سال 1919 در شهر پاريس تأسيس گرديد كه با افزايش كشورهاي عضو اين اتحاديه در سال 1991، به فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر تغيير نام داد. فدراسيون بينالمللي امروزه با عضويت جمعيتهاي ملي 178 كشور جهان و بعنوان بزرگترين سازمان بشردوستانه جهان در سطوح بينالمللي، منطقه‌اي، ملي و محلي به كمك مردم آسيب‌ديده از بلايا و سوانح مي‌شتابد و جمعيتهاي ملي را در زمينه خدمات بشردوستانه و توسعه سازمان ياري مي‌دهد. كميته بينالمللي صليب سرخ (تأسيس در سال 1863)، فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر (تأسيس سال 1919) و جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر 178 كشور جهان مجموعاً نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر را تشكيل مي‌دهند كه خدمات بشردوستانه خود را براساس اصول هفتگانه ذيل در سراسر جهان ارائه مي‌نمايند: بشردوستي : مبناي كليه فعاليتهاي صليب سرخ و هلال احمر بشردوستي و احترام به كرامت انسانها است. بيغرضي : صليب سرخ و هلال احمر كليه خدمات خود را بدون هيچگونه تبعيضي از نظر نژاد، جنس، مذهب و غيره ارائه مي‌كند. بيطرفي : صليب سرخ و هلال احمر به منظور سهولت دسترسي به قربانيان مخاصمات و درگيريهاي مسلحانه در درگيريهاي مسلحانه و سياسي جانب هيچيك از طرفهاي درگير را نمي‌گيرد. عدم وابستگي: صليب سرخ و هلال احمر در انجام خدمات بشردوستانه خود مستقل بود و از هر نوع وابستگي به دولتها و ديگر مراجع كه استقلال را خدشه‌دار سازد بايد اجتناب ورزد. خدمات داوطلبانه: صليب سرخ و هلال احمر خدمات انساندوستانه خود را بصورت غيرانتفاعي و بدون هيچگونه اغراض مادي و مالي و بصورت داوطلبانه ارائه مي‌نمايد. يگانگي : در هر كشور مستقل تنها يك جمعيت صليب سرخ و يا هلال احمر مي‌تواند تأسيس گردد. چنين جمعيتي ميبايست بطور رسمي از سوي دولت آن كشور به مراجع رسمي بينالمللي معرفي گردد. جهانشمولي : جمعيت صليب سرخ و هلال احمر محدود به مرزها و حوزة جغرافيايي خاص نيست و اهداف و فعاليتهاي آن در سراسر جهان قابل گسترش است. 2. اركان نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر الف ) كميته بينالمللي صليب سرخ كميته بينالمللي صليب سرخ از زمان تأسيس در سال 1863 در زمينه‌هاي مختلف امدادرساني به قربانيان جنگ و مخاصمات مسلحانه (شامل مجروحين، اسراء و غيرنظاميان)، جستجوي مفقودين و توسعه حقوق بين‌الملل بشردوستانه فعال است. خدمات بشردوستانه و صلح‌آميز كميته بينالمللي صليب سرخ طي جنگهاي جهاني اول و دوم سبب گرديد تا در سالهاي 1917، 1944 و 1963 موفق به دريافت جايزة صلح نوبل گردد. هم اكنون كميته بينالمللي صليب سرخ براساس حقوق و وظايف بينالمللي كه از سوي دولتها به آن اعطاء شد است در بيش از يكصد نقطه از جهان كه درگير جنگ و منازعات است حضور دارد. نشان اين كميته يك صليب سرخ در زمينه سفيد در داخل دايره‌اي بزرگتر است. مقر كميته بينالمللي صليب سرخ در شهر ژنو در سوئيس قرار دارد. ب) فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر از بدو تأسيس در سال 1919 فدراسيون بينالمللي كه تا سال 1991 به نام اتحاديه خوانده مي‌شد در زمينه كمك به آسيب‌ديدگان از سوانح و تقويت جمعيتهاي ملي فعاليت مي‌نمايد. امروزه 178 كشور جهان عضو فدراسيون هستند و از اين طريق فدراسيون كار هماهنگي و هدايت كمكهاي بينالمللي به آسيب‌ديدگان از سوانح و بلاياي طبيعي و تكنولوژيك و ارائه خدمات اجتماعي و بهداشتي و كمك به آوارگان و پناهندگان را برعهده دارد. زمينه‌هاي فعاليت فدراسيون براساس استراتژي آن سازمان تا سال 2010 ميلادي عبارت از امداد سوانح، آمادگي سوانح، سلامت و مراقبت اجتماعي و ترويج ارزشهاي بشردوستانه است. جمعيتهاي ملي عضو فدراسيون قبل از آنكه به عضويت فدراسيون درآيند ميبايست روند خاصي را طي نمايند. از جمله شرايط برسميت شناختن يك جمعيت ملي تأسيس آن در يك كشور مستقل، اتخاذ يكي از نشانهاي صليب سرخ و يا هلال احمر و عدم وابستگي جمعيت به دولت است. معمولاً كميته‌اي مشترك مركب از نمايندگان كميته بينالمللي صليب سرخ و فدراسيون درخواستهاي كشورها و جمعيتها را براي برسميت شناخته شدن و عضويت در فدراسيون بطور دقيق بررسي و مطالعه مي‌نمايند. چنانچه جمعيت ملي يك كشور داراي شرايط لازم باشد برسميت شناخته شده و به عضويت فدراسيون درمي‌آيد. بر طبق اساسنامه فدراسيون، چنانچه يك جمعيت ملي با ارادة خود و يا با فشار دولت، اصول اساسي هفتگانه نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر را نقض نمايد عضويت آن به حال تعليق درآمده و نهايتاً منجر به اخراج آن جمعيت از فدراسيون خواهد گرديد. نشان فدراسيون متشكل از يك هلال و صليب سرخ در يك مستطيل با زمينه سفيد است و مقر آن در شهر ژنو ميباشد. ج ) جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر امروزه 178 جمعيت ملي صليب سرخ و هلال احمر برسميت شناخته شده و عضو فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر مي‌باشند. براساس قوانين بينالمللي جمعيتهاي ملي مؤسساتي غيردولتي و عام‌المنفعه هستن583; كه ضمن تابعيت از قوانين داخلي كشورها، در چارچوب اصول هفتگانه نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر به ارائه خدمات امدادي، بهداشتي بعنوان پشتيبان دولتها، مي‌پردازند. محورهاي اساسي فعاليتهاي جمعيتهاي ملي صليب سرخ وهلال احمر عبارتند از: 1. امداد و نجات در زمان وقوع سوانح طبيعي و نيز درگيريهاي مسلحانه و جنگها از طريق ارائه خدمات گوناگون امدادي، بهداشتي، درماني، سرپناه، كمك به يافتن اسراء جنگي و مفقودين و تبادل مراسلات ميان اسراء و خانواده‌هاي آنان. 2. آمادگي در برابر سوانح از طريق تهيه امكانات و تجهيزات مورد نياز و آموزشهاي تخصصي عمومي براي همه مردم. 3. ارائه خدمات بهداشتي و درماني و اجتماعي به آسيب‌پذيرترين و نيازمندترين افراد جامعه. 4. ترويج ارزشهاي بشردوستانه از جمله حقوق بين‌الملل بشردوستانه، مفاهيم داوطلبي، صلح و دوستي، نقش جوانان و غيره. 3. جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران در سال 1301 تأسيس گرديد و چند سال بعد با تصويب نشان شير و خورشيد سرخ در مراجع بينالمللي مربوطه، اين جمعيت به رسميت شناخته شد و به عضويت صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي درآمد. در ابتدا فعاليتهاي امدادي جمعيت بعنوان يك فعاليت جنبي و در سايه خدمات درماني كه بيشتر مورد نياز جامعه بود قرار گرفت. در آن هنگام بيشترين عوامل امدادي جمعيت را نيروهاي داوطلب يا دانش‌آموزان عضو سازمان جوانان جمعيت تشكيل مي‌دادند. بتدريج جمعيت در زمينه خدمات درماني و بيمارستاني، انتقال خون، آموزش پرستار، امور جوانان و داوطلبان تقويت شد و اولين آيين نامه خدمات امدادي در سال 1347 به تصويب هيئت مركزي جمعيت رسيد. به موجب اين آيين نامه مسئوليت ارائه خدمات امدادي و درماني به آسيب‌ديدگان در جنگ و سوانح و بلاياي طبيعي در زمان صلح به جمعيت شير و خورشيد سرخ محول گرديد. با پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357 همراه با دگرگون شدن ساختار كلي جمعيت و جدا شدن بخش درمان و انتقال خون از فعاليتهاي آن، عمدة فعاليتهاي جمعيت به خدمات امدادي سوانح، جوانان، و خدمات حمايتي معطوف شد و نشان انحصاري شير و خورشيد سرخ در سال 1359 به هلال احمر تغيير يافت و اساسنامه جديد جمعيت در سال 1362 بر حسب وضعيت جديد و شرايط جنگ تحميلي، ساختار تشكيلات امدادي، مورد تجديد نظر و تربيت و تأمين نيروي انساني در زمينه‌هاي امدادي نيز جزء خدمات امدادي جمعيت قرار گرفت. خدمات گستردة جمعيت هلال احمر در سوانح مختلف نظير زلزله سال 1369 گيلان و زنجان، بحران آوارگان عراقي در سال 1370، كمك‌رساني به آوارگان آذري در سال 1373، كمك‌رساني به حادثه‌ديدگان زلـزلـه و سيلهاي سالهاي 1375 و 1376 و كمك‌رساني به آوارگان افغاني در سال 1380 موجب گرديد جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران در بين جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر از جايگاه ويژه‌اي برخوردار باشد و با توجه به تجربيات و امكانات امدادي آن از سوي فدراسيون بينالمللي بعنوان يكي از 10 جمعيت برتر دنيا معرفي گردد. در سالهاي اخير علاوه بر ابعاد داخلي، جمعيت هلال احمر در صحنه‌هاي بينالمللي نيز حضور و فعاليتهاي خود را گسترش داده است. انتخاب هلال احمر ايران بعنوان يكي از اعضاي هيئت حاكمه فدراسيون در سال 1380 كه براي اولين بار پس از پيروزي انقلاب اتفاق افتاد، و همچنين، بدنبال برگزاري سومين همايش سالانه منطقه خاورميانه و شمال آفريقاي فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر در تهران (9 – 7 خرداد 1380) و تصويب همايش مزبور، ايجاد مركز استراتژيك امداد منطقه‌اي فدراسيون در ايران و همچنين شبكه ارتباطات زنان منطقه به مركزيت جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران كه از مهمترين پيشرفت‌هاي قابل ملاحظه در سالهاي اخير بوده است. 4. مباني حقوقي و بينالمللي فعاليت جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران از نظر حقوقي بينالمللي و تعهدات بينالمللي دولت جمهوري اسلامي ايران بعنوان طرف قراردادهاي چهارگانه ژنو، وضعيت هلال احمر تنها يك موضوع داخلي نبوده و موجوديت و فعاليت آن در ارتباط مستقيم با تعهدات بينالمللي دولت ايران قرار دارد كه براساس آن اصول صليب سرخ و هلال احمر از جمله عدم وابستگي و استقلال جمعيت هلال احمر ميبايست محترم شمرده شود. وجود يك جمعيت ملي صليب سرخ و يا هلال احمر در هر كشور كه از سوي صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي به رسميت شناخته شده باشد لازمه اجراي كامل قوانين حقوق بينالمللي بشردوستانه از جمله كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو توسط دولتهاي طرف اين قراردادها ميباشد. جايگاه جمعيت هلال احمر از نظر عرف بينالمللي نيز بسيار حائز اهميت است. در حال حاضر صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي بزرگترين شبكه بشردوستانه غيرسياسي و امدادرساني جهاني را تشكيل مي‌دهد. امروزه در سطح بينالمللي يكي از معيارهاي سنجش ميزان فعاليتهاي بشردوستانه و غيرسياسي در هر كشور وضعيت جمعيت ملي صليب سرخ و يا هلال احمر و عدم وابستگي و غيرسياسي بودن آن است. بدين سبب است كه در سالهاي اخير در كليه كشورهاي جديدالاستقلال پيوستن به صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي براي تقويت مشروعيت بينالمللي و اثبات تعلق به جامعه جهاني و گسترش جامعه مدني دراين كشورها داراي اولويت و اهميت است. البته در مقررات بينالمللي تصريح شده است كه جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر با حفظ اصول اساسي هفتگانه و به شرط عدم خدشه‌دار شدن استقلال آن در چارچوب مقررات و قوانين كشور مربوطه فعاليت مي‌نمايد. بدليل مقبوليت و مشروعيت بينالمللي گسترده صليب سرخ و هلال احمر و غيرسياسي بودن آن امروزه اين سازمان به قربانيان درگيريهاي مسلحانه و آسيب‌ديدگان از سوانح طبيعي در سراسر جهان دسترسي ويژه دارد و از اين طريق كمكهاي بشردوستانه خود را با كارآمدي و سرعت بالا ارائه مي‌كند. جمعيت هلال احمر با برخورداري از امكانات فوق توانسته است كمكهاي بشردوستانه خود را در سخت‌ترين شرايط به مردم مظلوم فلسطين و افغانستان برساند. در راستاي افزايش مقبوليت و مشروعيت بينالمللي خود كه نتايج مستقيمي براي كشور در پي دارد جمعيت هلال احمر در سالهاي اخير به اقدامات گوناگوني از جمله اصلاح اساسنامه خود كه داراي اشكالاتي از نظر مطابقت با قوانين بينالمللي بوده دست زده است. اميد است با انجام اين اقدامات وجاهت و مقبوليت بينالمللي جمعيت هلال احمر و مآلاً كشور ايران بيش از پيش تقويت شود و خدمات انساندوستانه به نحو كارآمدتري به آسيب‌ديدگان از بلايا و سوانح ارائه گردد. مستندات حقوقي بينالمللي استقلال جمعيت هلال احمر الف - كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو براساس كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو مصوب 1949 كه اكثريت كشورهاي جهان از جمله ايران آن را تصويب نموده‌اند ضروري است كه دولتها اولاً جمعيت ملي خود را براي اجراي كنوانسيونها معرفي نموž3;ه و آنگاه علائم به رسميت شناخته شدة صليب سرخ و هلال احمر و شيروخورشيد سرخ را محترم شمرده و از فعاليتهاي آنان حمايت به عمل آورند. ماده 26 كنوانسيون اول ژنو كاركنان جمعيتهاي ملي صليب سرخ ] و هلال احمر و شيروخورشيد سرخ [ و ديگر سازمانهاي امدادي كه توسط دولتهاي خود به رسميت شناخته شده‌اند و ممكن است براي فعاليتها و وظايفي كه در مادة24 اين كنوانسيون آمده است بكار گرفته شوند در چارچوب قوانين و مقررات نظامي در زمان جنگ شامل مقررات حمايت از پرسنل مذكور در همان ماده خواهند بود. ماده 38 كنوانسيون اول ژنو به عنوان احترام به كشور سوئيس علامت صليب سرخ بر روي زمينه سفيد كه معكوس رنگهاي پرچم آن كشور است ، بعنوان آرم مميزة خدمات پزشكي نيروهاي مسلح تعيين مي‌گردد. همچنين درخصوص كشورهايي كه هم‌اكنون به جاي صليب سرخ از آرم هلال احمر يا شيروخورشيد سرخ در زمينه سفيد استفاده مي‌نمايند اين آرمها نيز توسط كنوانسيون به رسميت شناخته مي‌شوند. ماده 44 كنوانسيون اول ژنو ...... جمعيتهاي ملي صليب سرخ ، هلال احمر و شيرو خورشيد سرخ مي‌توانند در زمان صلح و براساس قانونگذاري كشورهاي خود از نام و آرم صليب سرخ براي ديگر فعاليتهاي خود كه مطابق با اصول مصوب كنوانسيونهاي بينالمللي صليب سرخ است استفاده نمايند. ....... بطور استثنايي و براساس قانونگذاري داخلي كشورها و با اجازة يكي از جمعيتهاي صليب سرخ ، هلال احمر و يا شير و خورشيد سرخ ، آرم كنوانسيون مي‌تواند در زمان صلح براي شناسايي وسايل نقليه‌اي كه بعنوان آمبولانس و براي شناسايي مراكز امدادرساني كه بطور خاص براي معالجه رايگان مجروحين و بيماران مورد استفاده واقع مي‌گردد بكار رود. ب - اساسنامه فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر ماده 5 - حقوق و وظايف جمعيتهاي ملي ب - 2-5- رعايت اصول اساسي هفتگانه در فعاليتهاي جمعيت و عدم نقض اين اصول توسط ارگانهاي فرعي جمعيت . ماده 7 - تعليق و الغاء عضويت 3-7- مجمع عمومي فدراسيون در مورد تعليق عضويت و يا اخراج يك جمعيت از فدراسيون در موارد ذيل تصميم‌گيري مي‌نمايد. ب-3-7- در صورتي كه يك جمعيت به خواست خود يا تحت فشار دولت خود اصول اساسي هفتگانه را نقض نمايد. ج - اصول اساسي هفتگانه صليب سرخ و هلال احمر اصول هفتگانه در بيستمين كنفرانس بينالمللي صليب سرخ كه در 1965 در وين برگزار شد به تصويب رسيد . متن اصلاحي اصول هفتگانه كه در اساسنامه نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر ذكر شده است در بيست‌وپنجمين كنفرانس بينالمللي صليب سرخ كه در ژنو در 1986 برگزار شد به تصويب رسيد.
۱۳۸۸ فروردین ۱۹, چهارشنبه
جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران
جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران در اول اسفند ماه سال 1301 توسط دولت وقت ايران جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران به عنوان مؤسسه عام المنفعه امدادي به رسميت شناخته شد و در سال 1303 توسط كميته بين المللي صليب سرخ و هلال احمر و در سال 1303 توسط كميته بين المللي صليب سرخ و هلال احمر و در سال 1308 به عضويت فدراسيون بين المللي جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر در آمد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران نام جمعيت به جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران و در سال 1362 مجلس شوراي اسلامي وظايف جمعيت را طي مادة واحد و 5 تبصره 5 مجدداً به رسميت شناخت. اساسنامه جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران مشتمل بر 26 ماده ، 13 تبصره در ارديبهشت ماه سال 1367 به تصويب مجلس شوراي اسلامي و تأييد شوراي نگهبان رسيد. وظايف جمعيت هلال احمر 1) ارائه خدمات امدادي در هنگام بروز حوادث و سوانح طبيعي مثل سيل، زلزله و غيره در داخل و خارج از كشور. 2) ارائه كمكهاي اوليه در حوادث غير مترقبه به وسايل امدادگران. 3) برنامه ريزي و اقدام در جهت آمادگي و مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومي در اين زمينه و تربيت كادر امدادي و نيروي انساني مورد نياز. 4) ارسال كمك و اعزام عوامل امدادي و درماني به ساير كشورها در صورت لزوم. 5) كمك به امر توانبخشي و ارائه خدمات اجتماعي در جهت تسكين آلام آورگان، پناهندگان مرضي و معلولين و ايجاد حس تعاون و دوستي و نيكوكاري بين مردم. 6) تلاش در جهت تسكين آلام بشري و كمك به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزش هاي انساني و كوشش در جهت برقراري دوستي و تفاهم متقابل و صلح پايدار ميان ملتها. 7) اداره امور جوانان جمعيت و توسعه مشاركت جوانان در تصميم گيريها و فعاليتهاي مربوط به آنها و تربيت و آموزش جوانان مذكور به منظور آماده ساختن آنان در ايجاد خدمات امدادي و عام المنفعه. 8) كمك به تهيه دارو و وسايل پزشكي مورد نياز مركز بهداشتي، درماني و آموزشي كشور با موافقت وزارت بهداشت و با همكاري هلال احمر و صليب سرخ جهاني كه عضواتحاديه بين المللي صليب سرخ و هلال احمر جهاني هستند. نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر تاريخچه جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران خلاصه تاريخ حيات بشري پديدة جديدي بشمار نمي‌رود. از زمان خلقت آدم ابوالبشر تاكنون بشريت علي‌رغم جنگ و خصومتها، نفرت و خشونت‌ها همواره داراي احساسات نوع‌دوستانه و انساني مبتني بر فطرت الهي بوده است. اديان الهي خصوصاً دين مبين اسلام كرامت و منزلت انسانها را به عاليترين سطح ارتقاء دادند. خداوند متعال در قرآن كريم مي‌فرمايند كه ما بني‌آدم را كرامت بخشيديم و پيامبر گرامي اسلام (ص) و اولياي دين بر تماميت و كرامت همه انسانها تأكيد نمودند و دستورات خاص در جهت رعايت حقوق همه انسانها اعم از مسلمان و غيرمسلمان صادر فرمودند. اما تلاشهاي هماهنگ بشردوستانه بصورت سازمان يافته و مبتني بر يك سلسله توافقنامه هاي بينالمللي پديده‌هاي مدرن و منحصر به دنياي معاصر است و عمر آن از يك قرن و نيم تجاوز نمي‌كند. همزمان با ظهور پديدة سازمانهاي بينالمللي در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي، صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي نيز پا به عرصه وجود نهاد. در 24 ژوئن 1859 ميلادي جنگ خونين ميان ارتش‌هاي امپراطوري اطريش و امپراطوري فرانسه در محلي بنام سولفورينو در شمال ايتاليا در گرفت و در مدت 16 ساعت نبرد چهل هزار نفر كشته و مجروح شدند. مجروحين زيادي بدون كمك و رسيدگي در صحنه جنگ افتاده بودند. يك بازرگان 31 ساله سوئيسي بنام هانري دونان كه از صحنة جنگ عبور مي‌كرد تحت تأثير وضعيت رقت‌انگيز مجروحين قرار گرفت و با سازماندهي داوطلباني از روستاهاي اطراف گروههاي امدادي و درماني را براي كمك به مجروحين تأسيس كرد. با اقدامات هانري دونان تعداد زيادي از مجروحين جنگ سولفورينو از مرگ نجات يافتند. هانري دونان تحت تأثير صحنه‌هاي نبرد سولفورينو كتابي را به نام ” خاطرات سولفورينو “ در سال 1862 منتشر نمود. وي در اين كتاب پس از شرح صحنه‌هاي نبرد و اوضاع رقت بار مجروحين جنگ دو پيشنهاد را مطرح نمود: اول : تأمين گروههاي امدادي و درماني داوطلبانه در كشورهاي مختلف كه در زمان صلح آموزش ببينند تا در زمان جنگ به ياري مجروحين بپردازند. دوم : تصويب يك معاهدة بينالمللي كه براساس آن دولتها متعهد به حمايت و محترم شمردن چنين گروههاي امدادي شوند. كتاب هانري دونان و پيشنهادات وي با استقبال مردم ژنو و دولت سوئيس و ديگر كشورها مواجه شد. پيشنهاد اول هانري دونان منجر به تأسيس جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر كه امروزه به 178 كشور جهان گسترش يافته است و پيشنهاد دوم هانري دونان منتهي به تصويب قراردادهاي حقوق بينالمللي بشردوستانه، موسوم به قراردادهاي ژنو شد كه اولين آن در سال 1864 به تصويب رسيده و به مرور زمان توسعه يافت. كامل‌ترين مقررات حقوق بينالمللي بشردوستانه بنام كنوانسيون چهار گانه ژنو در سال 1949 به تصويب اكثريت دولتهاي جهان از جمله دولت ايران رسيد و الحاق به پروتكلهاي الحاقي آن مصوب 1979 در حال حاضر جريان دارد. صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي امروزه با عضويت 178 كشور جهان و با مباني حقوق بين‌الملل جهانشمول و داشتن بيش از صد ميليون داوطلب در سراسر جهان و براساس اصول انساندوستي و بيطرفي و استقلال آن, بزرگترين شبكه و سازمان بشردوستانه سراسر جهان بشمار مي‌رود مي‌رود 1. تأسيس نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر هانري دونان در 8 مه 1826 در خانواده‌اي مذهبي در شهر ژنو ديده به جهان گشود . در زادگاه هانري دونان، پس از انتشار كتاب خاطرات سولفورينو تعدادي از افراد خيرخواه و سرشناس شهر ژنو از پيشنهادات وي استقبال نمودند و يك كميته پنج نفره را تشكيل دادند. اين كميته در 23 اكتبر 1863 با دعوت از 16 كشور اجلاس را در ژنو برگزار نمود كه براساس مصوبه اجلاس كميته صليب سرخ تأسيس گردد. صليب سرخ كه معكوس رنگهاي پرچم كشور سوئيس زادگاه هانري دونان بود به احترام وي بعنوان نشان كميته بينالمللي انتخاب گرديد. با تلاشهاي هانري دونان و كميته بينالمللي صليب سرخ در جريان اجلاس سال 1864 در ژنو كه با شركت 15 كشور اروپايي برگزار شد اولين كنوانسيون ژنو در مورد كمك‌رساني به مجروحين جنگهاي زميني به تصويب رسيد. در جنگ سال 1870 ميان آلمان و فرانسه كه بمحاصرة پاريس انجاميد، هانري دونان ضمن سازماندهي و جمع‌آوري كمكهاي مردمي و انتقال پتو و غذا به جبهه‌ها، به مجروحين جنگ كمك نمود تا از منطقه درگيري خارج شوند و سال بعد كميته بينالمللي صليب سرخ به سرپرستي دونان اسامي اسراء جنگ را اعلام نمود و خانواده‌هاي آنان را از نگراني خارج ساخت در سال 1875 نام كميته به ” كميته بينالمللي صليب سرخ “ تغيير يافت. در سال 1876 دولت عثماني بجاي استفاده از نشان صليب سرخ از معكوس رنگهاي پرچم خود يعني هلال احمر در زمينه سفيد براي جمعيت ملي خود استفاده كرد كه بعدها بسياري از كشورهاي اسلامي آن را بعنوان نشان جمعيت ملي خود بكار بردند. هانري دونان در سال 1901 اولين جايزة صلح نوبل را بخاطر تلاشهاي بشردوستانه‌اش دريافت داشت و در سي‌ام اكتبر سال 1910 در سن 82 سالگي در گذشت. روز تولد هانري دونان يعني هشتم ماه مه برابر با 18 ارديبهشت همه ساله بعنوان روز جهاني صليب سرخ و هلال احمر گرامي داشته مي‌شود. دولت ايران در سال 1301 جمعيت ملي خود را تأسيس نمود ولي بجاي استفاده از نشان صليب سرخ و يا هلال احمر علامت شير و خورشيد سرخ را بعنوان نشان جمعيت خود انتخاب كرد. با تلاشها و پيگيري متمادي دولت و جمعيت ايران سرانجام علامت شير و خورشيد در كنفرانس ژنو در سال 1929 بعنوان نشان سوم مورد حمايت بينالمللي، به تصويب رسيد. از آن پس سه نشان صليب سرخ، هلال احمر و شير و خورشيد سرخ بعنوان نشانهاي رسمي بينالمللي شناخته شده و نهايتاً در متن كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو مصوب 1949 بعنوان نشانهاي سه گانه بينالمللي كه تحت حمايت حقوق بين‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصويب رسيدند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و در سال 1359 دولت ايران با ارسال نامه‌اي به دولت سوئيس بعنوان امين و نگاهدارندة قراردادهاي چهارگانه ژنو اعلام نمود كه استفاده از شير و خورشيد سرخ را به تعليق درآورده و بجاي آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد نمود. از آن پس جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران به جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران تغيير نام داد. با گسترش ارتباطات بينالمللي و توجه بيشتر به مسايل اجتماعي و بهداشتي در اوايل قرن بيستم، تعدادي از كشورها به فكر تأسيس تشكيلات جديدي در داخل صليب سرخ افتادند. به پيشنهاد رئيس صليب سرخ آمريكا، هانري ديويسون، و جهت ياري رسانيدن به جمعيتهاي ملي در زمينه بلايا و سوانح طبيعي و نيز خدمات بهداشتي و اجتماعي، اتحاديه جمعيتهاي ملي صليب سرخ در سال 1919 در شهر پاريس تأسيس گرديد كه با افزايش كشورهاي عضو اين اتحاديه در سال 1991، به فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر تغيير نام داد. فدراسيون بينالمللي امروزه با عضويت جمعيتهاي ملي 178 كشور جهان و بعنوان بزرگترين سازمان بشردوستانه جهان در سطوح بينالمللي، منطقه‌اي، ملي و محلي به كمك مردم آسيب‌ديده از بلايا و سوانح مي‌شتابد و جمعيتهاي ملي را در زمينه خدمات بشردوستانه و توسعه سازمان ياري مي‌دهد. كميته بينالمللي صليب سرخ (تأسيس در سال 1863)، فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر (تأسيس سال 1919) و جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر 178 كشور جهان مجموعاً نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر را تشكيل مي‌دهند كه خدمات بشردوستانه خود را براساس اصول هفتگانه ذيل در سراسر جهان ارائه مي‌نمايند: بشردوستي : مبناي كليه فعاليتهاي صليب سرخ و هلال احمر بشردوستي و احترام به كرامت انسانها است. بيغرضي : صليب سرخ و هلال احمر كليه خدمات خود را بدون هيچگونه تبعيضي از نظر نژاد، جنس، مذهب و غيره ارائه مي‌كند. بيطرفي : صليب سرخ و هلال احمر به منظور سهولت دسترسي به قربانيان مخاصمات و درگيريهاي مسلحانه در درگيريهاي مسلحانه و سياسي جانب هيچيك از طرفهاي درگير را نمي‌گيرد. عدم وابستگي: صليب سرخ و هلال احمر در انجام خدمات بشردوستانه خود مستقل بود و از هر نوع وابستگي به دولتها و ديگر مراجع كه استقلال را خدشه‌دار سازد بايد اجتناب ورزد. خدمات داوطلبانه: صليب سرخ و هلال احمر خدمات انساندوستانه خود را بصورت غيرانتفاعي و بدون هيچگونه اغراض مادي و مالي و بصورت داوطلبانه ارائه مي‌نمايد. يگانگي : در هر كشور مستقل تنها يك جمعيت صليب سرخ و يا هلال احمر مي‌تواند تأسيس گردد. چنين جمعيتي ميبايست بطور رسمي از سوي دولت آن كشور به مراجع رسمي بينالمللي معرفي گردد. جهانشمولي : جمعيت صليب سرخ و هلال احمر محدود به مرزها و حوزة جغرافيايي خاص نيست و اهداف و فعاليتهاي آن در سراسر جهان قابل گسترش است. 2. اركان نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر الف ) كميته بينالمللي صليب سرخ كميته بينالمللي صليب سرخ از زمان تأسيس در سال 1863 در زمينه‌هاي مختلف امدادرساني به قربانيان جنگ و مخاصمات مسلحانه (شامل مجروحين، اسراء و غيرنظاميان)، جستجوي مفقودين و توسعه حقوق بين‌الملل بشردوستانه فعال است. خدمات بشردوستانه و صلح‌آميز كميته بينالمللي صليب سرخ طي جنگهاي جهاني اول و دوم سبب گرديد تا در سالهاي 1917، 1944 و 1963 موفق به دريافت جايزة صلح نوبل گردد. هم اكنون كميته بينالمللي صليب سرخ براساس حقوق و وظايف بينالمللي كه از سوي دولتها به آن اعطاء شد است در بيش از يكصد نقطه از جهان كه درگير جنگ و منازعات است حضور دارد. نشان اين كميته يك صليب سرخ در زمينه سفيد در داخل دايره‌اي بزرگتر است. مقر كميته بينالمللي صليب سرخ در شهر ژنو در سوئيس قرار دارد. ب) فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر از بدو تأسيس در سال 1919 فدراسيون بينالمللي كه تا سال 1991 به نام اتحاديه خوانده مي‌شد در زمينه كمك به آسيب‌ديدگان از سوانح و تقويت جمعيتهاي ملي فعاليت مي‌نمايد. امروزه 178 كشور جهان عضو فدراسيون هستند و از اين طريق فدراسيون كار هماهنگي و هدايت كمكهاي بينالمللي به آسيب‌ديدگان از سوانح و بلاياي طبيعي و تكنولوژيك و ارائه خدمات اجتماعي و بهداشتي و كمك به آوارگان و پناهندگان را برعهده دارد. زمينه‌هاي فعاليت فدراسيون براساس استراتژي آن سازمان تا سال 2010 ميلادي عبارت از امداد سوانح، آمادگي سوانح، سلامت و مراقبت اجتماعي و ترويج ارزشهاي بشردوستانه است. جمعيتهاي ملي عضو فدراسيون قبل از آنكه به عضويت فدراسيون درآيند ميبايست روند خاصي را طي نمايند. از جمله شرايط برسميت شناختن يك جمعيت ملي تأسيس آن در يك كشور مستقل، اتخاذ يكي از نشانهاي صليب سرخ و يا هلال احمر و عدم وابستگي جمعيت به دولت است. معمولاً كميته‌اي مشترك مركب از نمايندگان كميته بينالمللي صليب سرخ و فدراسيون درخواستهاي كشورها و جمعيتها را براي برسميت شناخته شدن و عضويت در فدراسيون بطور دقيق بررسي و مطالعه مي‌نمايند. چنانچه جمعيت ملي يك كشور داراي شرايط لازم باشد برسميت شناخته شده و به عضويت فدراسيون درمي‌آيد. بر طبق اساسنامه فدراسيون، چنانچه يك جمعيت ملي با ارادة خود و يا با فشار دولت، اصول اساسي هفتگانه نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر را نقض نمايد عضويت آن به حال تعليق درآمده و نهايتاً منجر به اخراج آن جمعيت از فدراسيون خواهد گرديد. نشان فدراسيون متشكل از يك هلال و صليب سرخ در يك مستطيل با زمينه سفيد است و مقر آن در شهر ژنو ميباشد. ج ) جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر امروزه 178 جمعيت ملي صليب سرخ و هلال احمر برسميت شناخته شده و عضو فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر مي‌باشند. براساس قوانين بينالمللي جمعيتهاي ملي مؤسساتي غيردولتي و عام‌المنفعه هستن583; كه ضمن تابعيت از قوانين داخلي كشورها، در چارچوب اصول هفتگانه نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر به ارائه خدمات امدادي، بهداشتي بعنوان پشتيبان دولتها، مي‌پردازند. محورهاي اساسي فعاليتهاي جمعيتهاي ملي صليب سرخ وهلال احمر عبارتند از: 1. امداد و نجات در زمان وقوع سوانح طبيعي و نيز درگيريهاي مسلحانه و جنگها از طريق ارائه خدمات گوناگون امدادي، بهداشتي، درماني، سرپناه، كمك به يافتن اسراء جنگي و مفقودين و تبادل مراسلات ميان اسراء و خانواده‌هاي آنان. 2. آمادگي در برابر سوانح از طريق تهيه امكانات و تجهيزات مورد نياز و آموزشهاي تخصصي عمومي براي همه مردم. 3. ارائه خدمات بهداشتي و درماني و اجتماعي به آسيب‌پذيرترين و نيازمندترين افراد جامعه. 4. ترويج ارزشهاي بشردوستانه از جمله حقوق بين‌الملل بشردوستانه، مفاهيم داوطلبي، صلح و دوستي، نقش جوانان و غيره. 3. جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران در سال 1301 تأسيس گرديد و چند سال بعد با تصويب نشان شير و خورشيد سرخ در مراجع بينالمللي مربوطه، اين جمعيت به رسميت شناخته شد و به عضويت صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي درآمد. در ابتدا فعاليتهاي امدادي جمعيت بعنوان يك فعاليت جنبي و در سايه خدمات درماني كه بيشتر مورد نياز جامعه بود قرار گرفت. در آن هنگام بيشترين عوامل امدادي جمعيت را نيروهاي داوطلب يا دانش‌آموزان عضو سازمان جوانان جمعيت تشكيل مي‌دادند. بتدريج جمعيت در زمينه خدمات درماني و بيمارستاني، انتقال خون، آموزش پرستار، امور جوانان و داوطلبان تقويت شد و اولين آيين نامه خدمات امدادي در سال 1347 به تصويب هيئت مركزي جمعيت رسيد. به موجب اين آيين نامه مسئوليت ارائه خدمات امدادي و درماني به آسيب‌ديدگان در جنگ و سوانح و بلاياي طبيعي در زمان صلح به جمعيت شير و خورشيد سرخ محول گرديد. با پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357 همراه با دگرگون شدن ساختار كلي جمعيت و جدا شدن بخش درمان و انتقال خون از فعاليتهاي آن، عمدة فعاليتهاي جمعيت به خدمات امدادي سوانح، جوانان، و خدمات حمايتي معطوف شد و نشان انحصاري شير و خورشيد سرخ در سال 1359 به هلال احمر تغيير يافت و اساسنامه جديد جمعيت در سال 1362 بر حسب وضعيت جديد و شرايط جنگ تحميلي، ساختار تشكيلات امدادي، مورد تجديد نظر و تربيت و تأمين نيروي انساني در زمينه‌هاي امدادي نيز جزء خدمات امدادي جمعيت قرار گرفت. خدمات گستردة جمعيت هلال احمر در سوانح مختلف نظير زلزله سال 1369 گيلان و زنجان، بحران آوارگان عراقي در سال 1370، كمك‌رساني به آوارگان آذري در سال 1373، كمك‌رساني به حادثه‌ديدگان زلـزلـه و سيلهاي سالهاي 1375 و 1376 و كمك‌رساني به آوارگان افغاني در سال 1380 موجب گرديد جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران در بين جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر از جايگاه ويژه‌اي برخوردار باشد و با توجه به تجربيات و امكانات امدادي آن از سوي فدراسيون بينالمللي بعنوان يكي از 10 جمعيت برتر دنيا معرفي گردد. در سالهاي اخير علاوه بر ابعاد داخلي، جمعيت هلال احمر در صحنه‌هاي بينالمللي نيز حضور و فعاليتهاي خود را گسترش داده است. انتخاب هلال احمر ايران بعنوان يكي از اعضاي هيئت حاكمه فدراسيون در سال 1380 كه براي اولين بار پس از پيروزي انقلاب اتفاق افتاد، و همچنين، بدنبال برگزاري سومين همايش سالانه منطقه خاورميانه و شمال آفريقاي فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر در تهران (9 – 7 خرداد 1380) و تصويب همايش مزبور، ايجاد مركز استراتژيك امداد منطقه‌اي فدراسيون در ايران و همچنين شبكه ارتباطات زنان منطقه به مركزيت جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران كه از مهمترين پيشرفت‌هاي قابل ملاحظه در سالهاي اخير بوده است. 4. مباني حقوقي و بينالمللي فعاليت جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران از نظر حقوقي بينالمللي و تعهدات بينالمللي دولت جمهوري اسلامي ايران بعنوان طرف قراردادهاي چهارگانه ژنو، وضعيت هلال احمر تنها يك موضوع داخلي نبوده و موجوديت و فعاليت آن در ارتباط مستقيم با تعهدات بينالمللي دولت ايران قرار دارد كه براساس آن اصول صليب سرخ و هلال احمر از جمله عدم وابستگي و استقلال جمعيت هلال احمر ميبايست محترم شمرده شود. وجود يك جمعيت ملي صليب سرخ و يا هلال احمر در هر كشور كه از سوي صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي به رسميت شناخته شده باشد لازمه اجراي كامل قوانين حقوق بينالمللي بشردوستانه از جمله كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو توسط دولتهاي طرف اين قراردادها ميباشد. جايگاه جمعيت هلال احمر از نظر عرف بينالمللي نيز بسيار حائز اهميت است. در حال حاضر صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي بزرگترين شبكه بشردوستانه غيرسياسي و امدادرساني جهاني را تشكيل مي‌دهد. امروزه در سطح بينالمللي يكي از معيارهاي سنجش ميزان فعاليتهاي بشردوستانه و غيرسياسي در هر كشور وضعيت جمعيت ملي صليب سرخ و يا هلال احمر و عدم وابستگي و غيرسياسي بودن آن است. بدين سبب است كه در سالهاي اخير در كليه كشورهاي جديدالاستقلال پيوستن به صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي براي تقويت مشروعيت بينالمللي و اثبات تعلق به جامعه جهاني و گسترش جامعه مدني دراين كشورها داراي اولويت و اهميت است. البته در مقررات بينالمللي تصريح شده است كه جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر با حفظ اصول اساسي هفتگانه و به شرط عدم خدشه‌دار شدن استقلال آن در چارچوب مقررات و قوانين كشور مربوطه فعاليت مي‌نمايد. بدليل مقبوليت و مشروعيت بينالمللي گسترده صليب سرخ و هلال احمر و غيرسياسي بودن آن امروزه اين سازمان به قربانيان درگيريهاي مسلحانه و آسيب‌ديدگان از سوانح طبيعي در سراسر جهان دسترسي ويژه دارد و از اين طريق كمكهاي بشردوستانه خود را با كارآمدي و سرعت بالا ارائه مي‌كند. جمعيت هلال احمر با برخورداري از امكانات فوق توانسته است كمكهاي بشردوستانه خود را در سخت‌ترين شرايط به مردم مظلوم فلسطين و افغانستان برساند. در راستاي افزايش مقبوليت و مشروعيت بينالمللي خود كه نتايج مستقيمي براي كشور در پي دارد جمعيت هلال احمر در سالهاي اخير به اقدامات گوناگوني از جمله اصلاح اساسنامه خود كه داراي اشكالاتي از نظر مطابقت با قوانين بينالمللي بوده دست زده است. اميد است با انجام اين اقدامات وجاهت و مقبوليت بينالمللي جمعيت هلال احمر و مآلاً كشور ايران بيش از پيش تقويت شود و خدمات انساندوستانه به نحو كارآمدتري به آسيب‌ديدگان از بلايا و سوانح ارائه گردد. مستندات حقوقي بينالمللي استقلال جمعيت هلال احمر الف - كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو براساس كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو مصوب 1949 كه اكثريت كشورهاي جهان از جمله ايران آن را تصويب نموده‌اند ضروري است كه دولتها اولاً جمعيت ملي خود را براي اجراي كنوانسيونها معرفي نموž3;ه و آنگاه علائم به رسميت شناخته شدة صليب سرخ و هلال احمر و شيروخورشيد سرخ را محترم شمرده و از فعاليتهاي آنان حمايت به عمل آورند. ماده 26 كنوانسيون اول ژنو كاركنان جمعيتهاي ملي صليب سرخ ] و هلال احمر و شيروخورشيد سرخ [ و ديگر سازمانهاي امدادي كه توسط دولتهاي خود به رسميت شناخته شده‌اند و ممكن است براي فعاليتها و وظايفي كه در مادة24 اين كنوانسيون آمده است بكار گرفته شوند در چارچوب قوانين و مقررات نظامي در زمان جنگ شامل مقررات حمايت از پرسنل مذكور در همان ماده خواهند بود. ماده 38 كنوانسيون اول ژنو به عنوان احترام به كشور سوئيس علامت صليب سرخ بر روي زمينه سفيد كه معكوس رنگهاي پرچم آن كشور است ، بعنوان آرم مميزة خدمات پزشكي نيروهاي مسلح تعيين مي‌گردد. همچنين درخصوص كشورهايي كه هم‌اكنون به جاي صليب سرخ از آرم هلال احمر يا شيروخورشيد سرخ در زمينه سفيد استفاده مي‌نمايند اين آرمها نيز توسط كنوانسيون به رسميت شناخته مي‌شوند. ماده 44 كنوانسيون اول ژنو ...... جمعيتهاي ملي صليب سرخ ، هلال احمر و شيرو خورشيد سرخ مي‌توانند در زمان صلح و براساس قانونگذاري كشورهاي خود از نام و آرم صليب سرخ براي ديگر فعاليتهاي خود كه مطابق با اصول مصوب كنوانسيونهاي بينالمللي صليب سرخ است استفاده نمايند. ....... بطور استثنايي و براساس قانونگذاري داخلي كشورها و با اجازة يكي از جمعيتهاي صليب سرخ ، هلال احمر و يا شير و خورشيد سرخ ، آرم كنوانسيون مي‌تواند در زمان صلح براي شناسايي وسايل نقليه‌اي كه بعنوان آمبولانس و براي شناسايي مراكز امدادرساني كه بطور خاص براي معالجه رايگان مجروحين و بيماران مورد استفاده واقع مي‌گردد بكار رود. ب - اساسنامه فدراسيون بينالمللي جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر ماده 5 - حقوق و وظايف جمعيتهاي ملي ب - 2-5- رعايت اصول اساسي هفتگانه در فعاليتهاي جمعيت و عدم نقض اين اصول توسط ارگانهاي فرعي جمعيت . ماده 7 - تعليق و الغاء عضويت 3-7- مجمع عمومي فدراسيون در مورد تعليق عضويت و يا اخراج يك جمعيت از فدراسيون در موارد ذيل تصميم‌گيري مي‌نمايد. ب-3-7- در صورتي كه يك جمعيت به خواست خود يا تحت فشار دولت خود اصول اساسي هفتگانه را نقض نمايد. ج - اصول اساسي هفتگانه صليب سرخ و هلال احمر اصول هفتگانه در بيستمين كنفرانس بينالمللي صليب سرخ كه در 1965 در وين برگزار شد به تصويب رسيد . متن اصلاحي اصول هفتگانه كه در اساسنامه نهضت بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر ذكر شده است در بيست‌وپنجمين كنفرانس بينالمللي صليب سرخ كه در ژنو در 1986 برگزار شد به تصويب رسيد.
(( تاريخچه تشكيل سازمانهاي هلال احمر و صليب سرخ ))
نهضت جهاني هلال احمر وصيلب سرخ يك سازمان بين المللي ميباشد كه وظيفه كمك رساني به افرادآسيب ديده ازحوادث طبيعي وساخته دست بشررادرسطح جهان برعهده دارد . جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران بعنوان عضوابن سازمان درعرصه هاي داخلي وبين المللي فعاليتهاي چشمگيري در جهت ياري رساندن به حادثه ديدگان داشته است .
در سال 1241(1862ميلادي) يك تاجرسوييسي بنام هانري دونان , با الهام ازتعاليم حيات بخش مذاهب الهي (مسيحيت واسلام )وتحت تاثير صحنه هاي رقت بار جنگ سولفرينو در ايتاليا , اقدام به نوشتن كتاب كوچكي بنام خاطرات سولفرينو نمود.
هانري دونان اين كتاب راباپيشنهاد چندراه حل عملي به پايان مي برد, پيشنهاداتي انساندوستانه جهت كمك به آسيب ديدگان جنگ . اي كتاب ندايي بود براي پيدايش نهضت بين المللي صليب سرخ وهلال احمر كه ازكشورسوييس آغازشدودرسطح جهان گسترش يافت .يكي از نتايج مستقيم كتاب خاطرات سولفرينو تصويب قراردادهاي بين المللي ژنو راجع به كمك به مجروحين جنگ در همان سال بود كه براي اولين بار براهميت تاسيس جمعيت هاي امدادي جهت كمك به مجروحين جنگ دركليه كشورها تاكيد داشت. قراردادهاي بعدي در همين زمينه , سبب بنيانگذاري اين جمعيت ها كه سپس صليب سرخ ناميده شد.
اما((خاطرات سولفرينو)) فقط شرح مصيبت نبود , دونان در اين كتا ب كوچك كه تاثيري بزرگ برجاي نهاد, به پيشنهاد چندراه عملي پرداخت تا با اجراي آنها , بار مصائب بردوش بشريت سبك تر گردد.پيشنهاد ا و,ايجاد تشكيلاتي داوطلبانه درسراسر كشورها بود , تشكيلاتي كه موظف گرددد رزمان جنگ , بدون درنظر گرفتن اولويت سياسي و عقيدتي و نژادي براي هر كدام از طرفهاي درگير باشد.
بذر پيشنهادي كه هانري دونان از طريق اين كتاب در اذهان جهانيان پاشيد سه سال بعد به بارنشست . درسال 1863اولين تشكيلات پيشنهادي دونان در ژنو تاسيس شد.در اين سال كنفرانسي بين المللي با شركت 16 كشور در ژنو تشكيل شد . در اين كنفرانس , براي تجليل از هانري دونان به احترام كشور سوييس زادگاه او , علامت صليب سرخ روي زمينه سفيد را كه معكوس رنگهاي پرچم كشور سوييس بود بعنوان مشخصه نهضت صليب سرخ انتخاب كردند.
دونان اگرچه درسال 1895 ورشكست و دچارفقر و تهيدستي شد , اما درراه خدمات بشردوستانه اش از تلاش باز نايستاد . دونان در سال 1910 كمي قبل از مرگش به دريافت جايزه صلح مفتخر شد.
روز هشتم ماه مه را براي اولين بار, در سال 1984 -- به افتخار روزتولذ دونان -- روز جهاني صلح ناميدند. سالهاي چندي پس از مرگ دونان , سازمانها و تشكيلات صليب سرخ و هلال احمر درسرتاسر جهان گسترده شد , و هدف نهايي تمام اين تشكيلا ت, دستيابي به صلح پايدار و همبستگي ميان تمام افراد بشر در سطح جهان بوده و هست.
تعيين نام و علامت هلال احمر كه مخصوص تشكيلات داوطلبانه كشورهاي اسلامي مي باشد به سال 1876باز مي گردد.در اين سال كشور تركيه , علامت هلال سرخ رنگ روي زمينه سفيد را مه معكوس رنگهاي پرچم تركيه عثماني است , بعنوان أرم جمعيت خود انتخاب نمود . در پي ابن انتخاب , جمعيت هاي كشورهاي اسلامي نيز أرم مزبور را بعنوان أرم جمعيت كشور خود برگزيدند.
اين علامت و نيز علامت شيروخورشيد كه توسط حكومت وقت در سال 1922 انتخاب شده بود . در سال 1929 از طرف كنفرانس ديپلماتيك كه در ژنو تشكيل شد , برسميت شناخته شدند. بعداز پيروزي انقلاب اسلامي ايران و تشكيل حكومت اسلامي به هلال احمر تغيير يافت .
طبق اساسنامه و مقررات صليب سرخ و هلال احمر جهاني , جمعيت هاي ملي كشورها بايد ازمداخله در امور سياسي و نظاني و تبعيض هاي قومي و فرقهاي كاملاً بدور باشند. اين جمعيتها مي بايست براساس اصول هفتگانه صليب سرخ و هلال احمر كه در كنفرانس جهاني اين تشكيلات در سال 1349هجري شمسي به تصويب رسيده است عمل نمايد.اين اصول عبارتنداز:
1- خدمات بشردوستانه ,2- خدمات داوطلبانه , 3- استقلال ,4- بيغرضي , 5- بيطرفي ,6- وحدت و7- جهان شمولي
۱۳۸۸ فروردین ۱۴, جمعه
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)